Sierotka

Opis

Akcja powieści Sierotka toczy się w pierwszych dekadach PRL-u, ale przez dziedziczność norm kulturowych sięga de facto daleko wcześniej. Opowiada ona o drodze życiowej młodej, wiejskiej dziewczyny z Podlasia, robiącej karierę najpierw pomocy domowej, potem uczącej się wszystkiego od podstaw: umiejętności zawodowych, mówienia, poczucia własnej godności, znajomości innych ludzi… W książce przedstawiono dziedziczną orkę codziennych kobiecych czynności domowych, ogromną determinację bohaterki – wysiłek i pracę włożoną przez nią w to, aby mogła dorównać innym, cenę zapłaconą za różne życiowe decyzje… 

Bohaterka ma początkowo mgliste wyobrażenie o tym, do czego dąży, ponosi osobiste klęski, choć rekompensuje je na polu zawodowym. Pozornie jest kimś bardzo biernym, miotanym wydarzeniami niezależnymi od niej, ale dojrzewa jako kobieta świadoma siebie, niezależna, choć kto wie, czy szczęśliwa. W jej życiu zachodzą także zdarzenia dziwne, niezrozumiałe, lecz w konsekwencji inspirujące.

W tle powieści zawarte są realia tamtych czasów: zaradność (handel poza obiegiem, gotowanie i szycie ze wszystkiego, co pod ręką), socjalizacja (tresura w ramach „empatii i kobiecego ciepła” oraz „obowiązku bycia miłą i ładną”), wrażenie obcości i sprzeczności wewnętrznych, a przede wszystkim – przemoc seksualna, też raczej dziedziczna.

Wiele czytelniczek pamiętających owe czasy może zechcieć porównać swoje losy z losami bohaterki; odbiorcy przypomną sobie swoje przejścia, złudzenia, oczekiwania i preferencje, pośmieją się z bzdurnych przekonań, mitów i realiów PRL-u, spojrzą na minione dzieje z sentymentem – jak spogląda się na własną młodość.

Dla młodszych czytelników lektura Sierotki może być fascynującą przygodą poznawczą! Wielu młodych ludzi pragnie bowiem przełamywać stereotypy – ta powieść dostarczy im wiedzy o tym, kiedy dokładnie i jakimi sposobami różne krzywdzące stereotypy kształtowały się w naszym społeczeństwie, gdzie możemy doszukiwać się ich źródeł. Sierotka została napisana z rzetelnością iście reporterską, mimo że nie brak jej wyrazistych smaków stricte literackich, chwilami pokrewnych wręcz z konwencją realizmu magicznego.